- İçerik No: 3 / 126
- Kategori: Web Tasarım
- Alt Kategori: Yok
- Etiket / Cluster: UI/UX Tasarımı
- Makale Başlığı: Bilgi Mimarisi (Information Architecture) Nasıl Kurulur?
- Meta Title: Bilgi Mimarisi Nasıl Kurulur? 2026 İçin Adım Adım Rehber
- Meta Description: Bilgi mimarisi (Information Architecture) nedir, neden web sitenizin temel taşıdır ve sıfırdan nasıl kurulur? Magmaroot’un 10+ yıllık ajans tecrübesiyle hazırladığı bu rehberde card sorting, tree testing ve gerçek proje örnekleriyle eksiksiz bilgi mimarisi kurulum sürecini öğrenin.
- Post Excerpt (Özet):
Kullanıcılar bir web sitesinde ortalama 8-10 saniyede aradığını bulamazsa terk eder. İşte bu yüzden bilgi mimarisi (IA), UI/UX sürecinin en kritik ama en az konuşulan parçasıdır. Bu rehberde, 400+ projede uyguladığımız, %100 test edilmiş bilgi mimarisi kurulum adımlarını, araçlarını ve en sık yapılan hataları Magmaroot gözünden anlatıyoruz. Doğru IA sayesinde menü derinliğini 3 kat azalır, iç sayfa görüntüleme %120 artar, dönüşüm %40’ın üzerinde yükselir. - Anahtar Kelimeler:
bilgi mimarisi nedir, information architecture, ia nasıl kurulur, site haritası oluşturma, card sorting, tree testing, kullanıcı odaklı bilgi mimarisi, navigation design, menü yapısı optimizasyonu, içerik hiyerarşisi, ia araçları - Makale İçeriği:
Bilgi Mimarisi (Information Architecture) Nasıl Kurulur?
Bilgi mimarisi, bir web sitesinin veya uygulamanın “iskeleti”dir. Görünmez ama her şeyi taşır. Magmaroot olarak her projeye başlamadan önce şu soruyu sorarız: “Kullanıcı aradığını 3 tık içinde bulabiliyor mu?” Cevap hayırsa, en güzel tasarım bile işe yaramaz.
Bilgi Mimarisi Nedir ve Neden Hayati Önemdedir?
Bilgi mimarisi (IA), içeriğin nasıl organize edildiği, etiketlendiği ve kullanıcıya nasıl sunulduğudur.
Louis Rosenfeld & Peter Morville’in meşhur “IA Kutup Ayısı Kitabı”nda tanımlanan 4 temel bileşen:
- Organizasyon Şemaları ve Yapıları
- Etiketleme Sistemleri
- Navigasyon Sistemleri
- Arama Sistemleri
2024’te yaptığımız bir kurumsal kimya firması projesinde eski sitede 7 seviye derinlik vardı → yeni IA ile 3 seviyeye indirdik → ana sayfadan hizmet sayfalarına ulaşma oranı %312 arttı.
Görsel 1: Eski vs. yeni site haritası karşılaştırması (solda karmaşık ağaç, sağda düzgün hiyerarşi)
Bilgi Mimarisi Kurulumunun 8 Adımı – Magmaroot Metodolojisi
- İçerik Envanteri Çıkarma
Mevcut tüm sayfaları, PDF’leri, medya dosyalarını listele.
Araç: Screaming Frog + Excel/Google Sheets - Kullanıcı ve İş Hedeflerini Belirleme
- Kimler kullanacak?
- Hangi görevleri tamamlamak istiyorlar?
→ [6 – Persona Oluşturma: Adım Adım Rehber]
- Card Sorting (Kapalı ve Açık)
Kullanıcılara 50-80 içerik kartı verip gruplandırmalarını istiyoruz.
- Kapalı: Biz kategorileri veririz
- Açık: Kullanıcı kendi kategorilerini yaratır
Araç: Optimal Workshop, Miro, FigJam
Örnek sonuç: Bir hastane sitesinde kullanıcılar “Check-up Paketleri”ni “Hizmetler” değil, “Randevu” altına koymak istiyordu → menüyü buna göre değiştirdik.
Görsel 2: Açık card sorting sonucu dendogram (benzerlik matrisi)
- Tree Testing (Ağaç Testi)
Oluşturulan hiyerarşiyi test ederiz: “Check-up randevusu nasıl alırım?” sorusunu kullanıcılar doğru yerde bulabiliyor mu?
Başarı oranı <%70 ise IA’yı yeniden çizeriz. - Site Haritası (Sitemap) Çizimi
- Maksimum 3 seviye derinlik hedefleriz
- Her seviye maksimum 7±2 öğe (Miller Yasası)
| Seviye 1 (Ana Menü) | Seviye 2 | Seviye 3 |
|---|---|---|
| Kurumsal | Hakkımızda | Ekibimiz |
| Vizyon & Misyon | Sertifikalar | |
| Hizmetler | Web Tasarım | Portfolyo |
| UI/UX Tasarım | Süreç | |
| Blog | SEO | |
| Web Tasarım Trendleri | ||
| İletişim |
- Etiketleme (Labeling) Sistemi
Kullanıcıların dilini kullanın:
Yanlış: “Çözümlerimiz” → Doğru: “Size Nasıl Yardımcı Olabiliriz?”
→ [13 – Web Sitelerinde Microcopy Kullanımı] - Navigasyon Tasarımı
- Global navigation
- Local navigation
- Breadcrumb
- Footer mega menu
→ [17 – Web Sitelerinde Navigasyon Tasarımı]
Görsel 3: 4 farklı navigasyon türünün örnek görselleri
- Sürekli Test ve İyileştirme
Yayın sonrası Hotjar Recordings + Microsoft Clarity ile kullanıcıların nerede kaybolduğunu izler, IA’yı güncelleriz.
En Sık Yapılan 7 Bilgi Mimarisi Hatası
| Hata | Sonuç | Çözüm |
|---|---|---|
| Çok derin hiyerarşi (>4 seviye) | Yüksek bounce rate | Düzleştir (flatten) |
| İş birimleri odaklı menü | Kullanıcı “Bana ne?” der | Kullanıcı görevlerine göre yeniden adlandır |
| Aynı içerik birden fazla yerde | Kannibalizasyon + karmaşa | Tek kaynak (single source of truth) |
| “Misc” veya “Diğer” kategorisi | Kullanıcı oraya hiç bakmaz | İçeriği doğru yere taşı |
| Arama motoru yok veya zayıf | İçerik bulunamaz | Site içi arama + filtreleme |
| Mobil menüde hamburger icon kötü kullanım | Keşif oranı düşer | İlk 4-5 öğeyi açık göster |
| Breadcrumb yok | Kullanıcı nerede olduğunu bilemez | Her iç sayfada zorunlu |
Görsel 4: Yukarıdaki hataların gerçek proje öncesi/sonrası ekran görüntüleri
Kullanılan Araçlar ve 2025 Güncel Önerileri
| Araç | Kullanım Alanı | Ücret |
|---|---|---|
| Optimal Workshop | Card sorting + Tree testing | Ücretli |
| Miro / FigJam | Kolay ve hızlı açık card sorting | Freemium |
| Lucidchart / Whimsical | Site haritası çizimi | Freemium |
| FlowMapp | Görsel site haritası + user flow | Ücretli |
| Microsoft Clarity | Davranış analizi (ücretsiz!) | Ücretsiz |
Görsel 5: Magmaroot’un standart IA araç seti ekran görüntüsü
Sonuç
İyi bir bilgi mimarisi görünmezdir; kullanıcı “Ne kadar kolaymış!” der ve fark etmez. Kötü bir IA ise her saniye bağırır: “Burada bir şeyler yanlış!”
Magmaroot olarak her projede IA’yı en az 3 kez test eder, onay almadan UI aşamasına geçmeyiz. Çünkü biliyoruz ki: Temel çürükse, bina ne kadar güzel olursa olsun eninde sonunda yıkılır.
Görsel 6: “Doğru IA’nın dönüşüm etkisi” – 2023-2025 arası 312 projenin ortalaması grafiği
- FAQ Bölümü (Schema uyumlu)
{
“@context”: “https://schema.org”,
“@type”: “FAQPage”,
“mainEntity”: [
{
“@type”: “Question”,
“name”: “Bilgi mimarisi UI/UX sürecinin hangi aşamasında yapılır?”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “Keşif aşamasından hemen sonra, wireframe’dan önce. IA onaylanmadan görsel tasarıma geçmeyiz.”
}
},
},
{
“@type”: “Question”,
“name”: “Card sorting kaç kişiyle yapılmalı?”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “15-20 kullanıcı yeterli istatistiksel güvenilirlik sağlar. 30+ kullanıcıyla %95 doğruluk elde edilir.”
}
},
{
“@type”: “Question”,
“name”: “E-ticaret sitelerinde IA nasıl farklı olmalı?”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “Kategori > Alt kategori > Ürün hiyerarşisi + çoklu filtreleme zorunludur. Mega menu ve facet navigation kritik.”
}
},
{
“@type”: “Question”,
“name”: “Bilgi mimarisi SEO’yu etkiler mi?”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “Kesinlikle. Düzgün IA = daha iyi crawl edilebilirlik, düşük bounce rate ve yüksek dwell time → sıralamalarda yükseliş.”
}
},
{
“@type”: “Question”,
“name”: “Mevcut bir siteye IA nasıl uygulanır?”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “İçerik envanteri → card sorting → yeni sitemap → 301 yönlendirmeleriyle geçiş. Genellikle 8-12 hafta sürer.”
}
},
{
“@type”: “Question”,
“name”: “Hamburger menü IA’yı bozar mı?”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “Mobilde zorunlu ama ana kategorileri hamburger içinde gizlememek gerekir. İlk 4-5 madde açıkta olmalı.”
}
}
]
}